image Home       image Fowles,       image Fitzgerald,       image r04 06 (9)       image R 22MP (3)       image 45 (3)       

Linki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
społeczeństw w warunkach nieograniczoności ludzkich potrzeb i ograniczoności , służących wytwarzaniu dóbr i usług zaspokajających te potrzeby.

Ekonomia stara się odpowiedzieć na trzy zasadnicze pytania: co produkować i w jakich ilościach? W jaki sposób produkować - przy pomocy jakich technik i technologii? Kto i w jakim stopniu będzie korzystał z wytworzonego produktu społecznego?

nazwa oikonomikos, w znaczeniu zasad, sposobów zarządzania gospodarstwem (majątkiem), przyjęta powszechnie od XVI w. dla określenia nauki o gospodarce. Rozważania ekonomiczne były częścią filozofii (rozumianej jako wszechnauka) i miały charakter etyczno-normatywny, oceniały, co jest dobre w życiu gospodarczym, a co złe i wskazywały, jak być powinno.

Średniowiecze nie przyniosło zasadniczych zmian w poglądach na zjawiska gospodarcze. Przedmiotem zainteresowań były nadal , , , , źródła bogactwa, rozpatrywane teraz w kontekście etyczno-moralnych zasad religii chrześcijańskiej.

Istotny przełom w rozwoju myśli ekonomicznej przyniosła epoka . Sprzyjały mu zmiany klimatu intelektualnego, zachęcające do wnikliwych dociekań oraz głębokie przemiany sytuacji społeczno-gospodarczej. Te ostatnie polegały na znacznym przyspieszeniu rozwoju produkcji rolniczej, rzemieślniczej oraz handlu w wyniku nasilającego się procesu zastępowania gospodarki naturalnej przez gospodarkę rynkową (zapoczątkowanego przez zastąpienie w naturze pieniężnym czynszem dzierżawnym) oraz w wyniku odkryć geograficznych. Stworzyło to zapotrzebowanie na wiedzę ekonomiczną odpowiadającą nowej sytuacji i potrzebom społecznym. Na pierwszy plan wśród zagadnień ekonomicznych wysunęły się problemy handlu, w tym zwłaszcza zagranicznego oraz pieniądza.

Powstał pierwszy zwarty zespół poglądów ekonomicznych zwany , upatrujący źródeł bogactwa w kruszcu, zdobywanym przez handel, uważany za główną dziedzinę działalności gospodarczej, a w zakresie polityki gospodarczej opowiadający się za silnym , ograniczającym swobodę działalności gospodarczej jednostek.

Pierwszy system teoretyczny w historii myśli ekonomicznej to powstały w XVIII w. , uznający konieczność zgodności porządku gospodarczego z prawami naturalnymi i głoszący zasadę pełnej swobody działalności gospodarczej. Obok handlu interesował się on także produkcją (rolnictwo).

Wyodrębnienie ekonomii jako samodzielnej nauki dokonało się za sprawą , który dokonał (w II połowie XVIII w.) syntezy dotychczasowego dorobku myśli ekonomicznej, rozwinięcia i uzupełnienia pewnych jego elementów, tworząc w ten sposób spójną teorię ekonomiczną, której fundamentem był problem bogactwa. Stała się ona podstawą systemu poglądów ekonomicznych zwanych , której współtwórcą był także . Do głównych osiągnięć tej szkoły zaliczyć należy rozwinięcie teorii rynku, teorii wartości opartej na pracy, sformułowanie praw rządzących podziałem produktu społecznego, gruntowną analizę istoty .

i .

, i ) dał początek współczesnej ekonomii rynkowej. Przedstawiciele tego kierunku rozwinęli badania popytu, które w połączeniu z klasyczną teorią podaży doprowadziły ich do sformułowania istoty i warunków równowagi gospodarczej i zasad działania mechanizmu rynkowego. Ich zasługą jest także rozwinięcie subiektywnej (zdeterminowanej przez czynniki psychologiczne) teorii wartości oraz zastosowanie matematyki w badaniach ekonomicznych.

wskazującą, że źródłem tej wartości jest nie opłacona praca robotników (wyzysk). Konsekwencją tego był pogląd o nieuchronności przejścia od kapitalizmu do , a później - sprawiedliwego ustroju gospodarczego, opartego o społeczną własność środków produkcji, centralne planowanie, równość obywateli i podział produktu społecznego najpierw wg pracy, a później wg potrzeb. Miał to być system, w którym nie będzie wymiany ani pieniądza. Marksiści nie negowali istnienia praw ekonomicznych. Uważali jednak, że sposób ich działania zmienia się pod wpływem warunków historycznych.

Kierunek subiektywistyczny, nazwany później ekonomią neoklasyczną, rozwijał się w krajach o gospodarce rynkowej, koncentrując się jednak prawie do końca lat dwudziestych XX w. głównie na badaniu zachowań producentów i konsumentów ().

spowodował jednak konieczność spojrzenia na procesy gospodarcze w skali gospodarki jako całości (), powodując przełom i kolejne przyspieszenie rozwoju myśli ekonomicznej. Ogromne zasługi w tym zakresie położył , uznający konieczność aktywnego uczestnictwa rządu w procesach gospodarczych () w celu łagodzenia niekorzystnych skutków działania mechanizmu rynkowego, powodującego cykliczny rozwój gospodarki ().

Podstawowymi problemami współczesnej ekonomii są: problemy bezrobocia i inflacji, równowaga i wzrost gospodarczy, rola rządu w procesach gospodarowania (planowanie czy liberalizm). Poglądy na te kwestie są zróżnicowane. Wśród nurtów współczesnej ekonomii największe znaczenie mają: , (w swej odmianie umiarkowanej i skrajnej), i .

Informacje ogólne

Ekonomia, nauka społeczna zajmująca się badaniem sposobów społeczeństw w warunkach nieograniczoności ludzkich potrzeb i ograniczoności , służących wytwarzaniu dóbr i usług zaspokajających te potrzeby.

Ekonomia stara się odpowiedzieć na trzy zasadnicze pytania: co produkować i w jakich ilościach? W jaki sposób produkować - przy pomocy jakich technik i technologii? Kto i w jakim stopniu będzie korzystał z wytworzonego produktu społecznego?

Historia ekonomii

Początki myśli ekonomicznej sięgają starożytności. Wtedy też użyta została przez nazwa oikonomikos, w znaczeniu zasad, sposobów zarządzania gospodarstwem (majątkiem), przyjęta powszechnie od XVI w. dla określenia nauki o gospodarce. Rozważania ekonomiczne były częścią filozofii (rozumianej jako wszechnauka) i miały charakter etyczno-normatywny, oceniały, co jest dobre w życiu gospodarczym, a co złe i wskazywały, jak być powinno.

Średniowiecze nie przyniosło zasadniczych zmian w poglądach na zjawiska gospodarcze. Przedmiotem zainteresowań były nadal , , , , źródła bogactwa, rozpatrywane teraz w kontekście etyczno-moralnych zasad religii chrześcijańskiej.

Istotny przełom w rozwoju myśli ekonomicznej przyniosła epoka . Sprzyjały mu zmiany klimatu intelektualnego, zachęcające do wnikliwych dociekań oraz głębokie przemiany sytuacji społeczno-gospodarczej. Te ostatnie polegały na znacznym przyspieszeniu rozwoju produkcji rolniczej, rzemieślniczej oraz handlu w wyniku nasilającego się procesu zastępowania gospodarki naturalnej przez gospodarkę rynkową (zapoczątkowanego przez zastąpienie w naturze pieniężnym czynszem dzierżawnym) oraz w wyniku odkryć geograficznych. Stworzyło to zapotrzebowanie na wiedzę ekonomiczną odpowiadającą nowej sytuacji i potrzebom społecznym. Na pierwszy plan wśród zagadnień ekonomicznych wysunęły się problemy handlu, w tym zwłaszcza zagranicznego oraz pieniądza.

Powstał pierwszy zwarty zespół poglądów ekonomicznych zwany , upatrujący źródeł bogactwa w kruszcu, zdobywanym przez handel, uważany za główną dziedzinę działalności gospodarczej, a w zakresie polityki gospodarczej opowiadający się za silnym , ograniczającym swobodę działalności gospodarczej jednostek.

Pierwszy system teoretyczny w historii myśli ekonomicznej to powstały w XVIII w. , uznający konieczność zgodności porządku gospodarczego z prawami naturalnymi i głoszący zasadę pełnej swobody działalności gospodarczej. Obok handlu interesował się on także produkcją (rolnictwo).

Wyodrębnienie ekonomii jako samodzielnej nauki dokonało się za sprawą , który dokonał (w II połowie XVIII w.) syntezy dotychczasowego dorobku myśli ekonomicznej, rozwinięcia i uzupełnienia pewnych jego elementów, tworząc w ten sposób spójną teorię ekonomiczną, której fundamentem był problem bogactwa. Stała się ona podstawą systemu poglądów ekonomicznych zwanych , której współtwórcą był także . Do głównych osiągnięć tej szkoły zaliczyć należy rozwinięcie teorii rynku, teorii wartości opartej na pracy, sformułowanie praw rządzących podziałem produktu społecznego, gruntowną analizę istoty .

Kierunki w ekonomii końca XIX i XX w.

Krytyka bądź kontynuacja osiągnięć ekonomii klasycznej doprowadziły w końcu XIX w. do powstania nowych kierunków: historycznego, i .

Historyczny

Przedstawiciele kierunku historycznego krytykowali ekonomię klasyczną za ahistoryczne pojmowanie praw ekonomicznych. Doprowadziło ich to do negacji istnienia praw ekonomicznych i ograniczenia zainteresowań do badań historyczno-gospodarczych. Kierunek historyczny dał początek historii gospodarczej.

Subiektywistyczny

Kierunek subiektywistyczny, obejmujący trzy szkoły metodologiczne (, i ) dał początek współczesnej ekonomii rynkowej. Przedstawiciele tego kierunku rozwinęli badania popytu, które w połączeniu z klasyczną teorią podaży doprowadziły ich do sformułowania istoty i warunków równowagi gospodarczej i zasad działania mechanizmu rynkowego. Ich zasługą jest także rozwinięcie subiektywnej (zdeterminowanej przez czynniki psychologiczne) teorii wartości oraz zastosowanie matematyki w badaniach ekonomicznych.

Marksistowski

Kierunek marksistowski, na bazie klasycznej teorii wartości opartej na pracy i teorii podziału produktu społecznego sformułował teorię wskazującą, że źródłem tej wartości jest nie opłacona praca robotników (wyzysk). Konsekwencją tego był pogląd o nieuchronności przejścia od kapitalizmu do , a później - sprawiedliwego ustroju gospodarczego, opartego o społeczną własność środków produkcji, centralne planowanie, równość obywateli i podział produktu społecznego najpierw wg pracy, a później wg potrzeb. Miał to być system, w którym nie będzie wymiany ani pieniądza. Marksiści nie negowali istnienia praw ekonomicznych. Uważali jednak, że sposób ich działania zmienia się pod wpływem warunków historycznych.

Kierunek subiektywistyczny, nazwany później ekonomią neoklasyczną, rozwijał się w krajach o gospodarce rynkowej, koncentrując się jednak prawie do końca lat dwudziestych XX w. głównie na badaniu zachowań producentów i konsumentów ().

Skutki wielkiego kryzysu gospodarczego

spowodował jednak konieczność spojrzenia na procesy gospodarcze w skali gospodarki jako całości (), powodując przełom i kolejne przyspieszenie rozwoju myśli ekonomicznej. Ogromne zasługi w tym zakresie położył , uznający konieczność aktywnego uczestnictwa rządu w procesach gospodarczych () w celu łagodzenia niekorzystnych skutków działania mechanizmu rynkowego, powodującego cykliczny rozwój gospodarki (

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • zolka.keep.pl

    		•