image Home       image Fowles,       image Fitzgerald,       image r04 06 (9)       image R 22MP (3)       image 45 (3)       

Linki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Instytucje JustynianaRedagowa�: WITOLD WO�ODKIEWICZ570624Redaktor techniczny: Jolanta CiborKorekta: Zesp�l@ Copyright by Pa�stwowe Wydawnictwo NaukoweWarszawa 1986ISBN 83-01-06562-1Pa�stwowe Wydawnictwo NaukoweWydanie I. Nak�ad 2800 + 200 egzemplarzy. Ark. wydawniczych 12,50. Ark. drukarskich 18,25.Papier druk. sat. kl. IV, 70 g, 82 x 104 cm. Oddano do sk�adania w kwietniu 1985 r. Podpisano do druku w lutym 19861Druk uko�czono w marcu 1986 r. Zam�wienie 246/85 L-13/1083 Cena 280,-tucji justyniana omawia konstytucja "Imperatoriam", umieszczona na wst�pie tego dziel�.. Pomy�lane ono zosta�o jako udoskonalony i zaktualizowany podr�cznik dla student�w szk� prawniczych, maj�cy zast�pi� Instytucje Gaiusa oraz uczyni� jeszcze bardziej atrakcyjnym i przyst�pnym studiowanie prawa kandydatom do pracy w administracji i adwokaturze. Podr�cznik to osobliwy, stanowi bowiem jedn� z cz�ci kodyfikacji justynia�skiej i jest wyposa�ony w moc obowi�zuj�c�. Powsta� on po uko�czeniu prac nad Digestami, a przed ich opublikowaniem (16 XII. 533 r.); jego publikacja nast�pi�a 21. XI. 533 r. Tw�rcami tego dzie�a s� dwaj profesorowie prawa: Theophilus z Konstantynopola i Do-rotheus z Berytu, kt�rzy pracowali pod kierownictwem �wczesnego ministra sprawiedliwo�ci, Tryboniana. Niekt�rzy badacze kodyfikacji justynia�skiej, opieraj�c si� na r�nicach redakcji poszczeg�lnych cz�ci Instytucji, staraj� si� przypisa� je pierwszemu czy te� drugiemu z tych profesor�w, albo podkre�la� decyduj�c� rol� Tryboniana, lecz nie ma to jednak �adnego istotnego znaczenia. Tak samo bowiem jak Instytucje Gaiusa s� wyk�adem tego prawnika, Instytucje Justyniana s� wyk�adem Justyniana i tak nale�y je traktowa�, tym bardziej �e zosta�y one przez niego skontrolowane i utrzymane s� w tonie ojcowskiego pouczenia. Podobnie te� jak Instytucje Gaiusa sk�adaj� si� z czterech ksi�g zwanych komentarzami, Instytucje Justyniana sk�adaj� si� z czte-rech ksi�g, w kt�rych prawo prywatne wy�o�one j wed�ug gaja�skiego podzia�u: personae, r es, action Jednak�e ka�da z ksi�g jest podzielona na tytu�y. Ksif czwarta zawiera tak�e rozwa�ania o zobowi�zania z wyst�pku, kt�re w Instytucjach Gaiusa znajduj� w ksi�dze trzeciej. W ksi�dze czwartej przedstawione r�wnie� zobowi�zania jak gdyby z wyst�pku oraz kr�t uj�cie prawa karnego i post�powania karnego, cz< w Instytucjach Gaiusa nie ma. Tak jak Digesta, Instyti Justyniana s� kompilacj�, tylko �e znacznie mniejs Jako �r�d�a, z kt�rych zosta�a zaczerpni�ta tre�� t< podr�cznika, konstytucja "Imperatoriam" og�lnie ] daje wszystkie elementarne podr�czniki prawa pryi tnego napisane przez prawnik�w z okresu klasyczne a w szczeg�lno�ci Instytucje i Res cottidianae Gaiusa, ii dzie�a prawnik�w klasycznych oraz konstytucje cesars] W�r�d tych ostatnich s� r�wnie� takie, kt�re wesz�y do drugiej redakcji Kodeksu justynia�skie (Zob. na ko�cu indeks konstytucji om�wionych w niejszych Instytucjach, a zachowanych w Kodeksie stynia�skim).W przeciwie�stwie do Digest�w, w Instytucjach styniana nie jest podany ani autor, ani tytu� dzie�a, kt�r fragment zosta� wykorzystany. Drog� por�wna� z od wiednimi fragmentami" Instytucji Gaiusa i Digest�w z lano zidentyfikowa� �r�d�a oko�o 2/3 tekstu Instyt Justyniana. Z por�wna� tych wynika, �e w najwi�ksz stopniu zosta�y wykorzystane jako �r�d�o Instytifloiiica T ir-rno ir>Vv fraampntv 7r>stn�v fllhn nr7P:nispows/,ecnnie aoiycnczas w nicn u�ywane Instytucje Craiusa, najpierw na Wschodzie, a potem w Italii, i sta�y si� na wiele wiek�w podr�cznikiem do nauki prawa rzymskiego w tej postaci, w jakiej pos�u�y�o ono za fundament dzisiejszego prawa prywatnego.Nie zachowa� si�, niestety, �aden kompletny r�kopis Instytucji z czas�w justynia�skich. Z kilkuset zachowanych kopii r�kopi�miennych wi�kszo�� pochodzi z XIV i XV wieku. Najwi�ksze znaczenie dla ustalenia oryginalnego tekstu maj�: r�kopis D II, 3 z IX lub X w., znajduj�cy si� w bibliotece publicznej w Bambergu; Lex Romana canonice compta zachowana w codex Parisiensis 12448 z X w., kt�ra zawiera ok. 1/4 tekstu Instytucji; tzw. glosa tury�ska do Instytucji, cz�ciowo zachowana w codex Taurinensis D III, 13 z IX lub X w. oraz grecka parafraza Instytucji, opracowana przez Theophilusa.Pierwszym drukowanym wydaniem Instytucji jest edycja P. SchoyfTa (Schoffera), kt�ra ukaza�a si� w Moguncji w 1468 r. W wieku XVI drukowano je wiele razy w wydaniach Corpus luris Civilis. Po edycji opracowanej przez Haloandra w 1529 r. Cuiacius (J. Cujas) opublikowa� w 1585 r. doskonalsz� edycj� Instytucji, kt�r� przedru-kowywano bez istotnych zmian a� do pocz�tk�w XIX w. Po odkryciu werone�skiego r�kopisu Instytucji Gaiusa ukaza�a si� w 1832 r. edycja Instytucji Justyniana, opracowana przez E. Schradera na podstawie ponownego badania r�kopis�w. Nast�pnie zosta�y opublikowane: w 1867 r. edycja P. Kriigera i w 1868 r. edycja F. E. Hu-schke. Najszersze zastosowanie ma edycja Kruge oparta na najstarszych r�kopisach, wcielona do berl skiego stereotypowego wydania Corpus luris dvi Now� edycj�, zawieraj�c� cz�sto odmienne lekcje, opu kowali V. Arangio-Ruiz i A. Guarino w Brevia luris Romani (1943).Dokonywano tak�e wielokrotnie przek�adu Insty justynia�skich na j�zyki obce. We Francji sporz�d ich przek�ad ju� w XIII w., a pierwszy drukowany prze francuski pochodzi z XV w. (1485?). Istnieje tak�e przek�ad�w na j�zyk angielski (najnowszy - J. A. C.' masa z 1975 r.), rosyjski i niemiecki. Pierwszy prze polski zosta� opublikowany w 1850 r. przez A. Cu wie�a. W 1853 r. wysoko oceni� to dzie�o F. Maciej�w mimo pewnych zastrze�e� co do niekt�rych pozosta nych w przek�adzie termin�w �aci�skich w wersji poi i wyra/�w "urobionych" ze s��w �aci�skich. Pozosta nie znacznej liczby termin�w �aci�skich w wersji o nalnej lub spolszczonych tylko zewn�trznie oraz u wielu wyraz�w niezbyt szcz�liwie "urobionych" z�o si� na to, �e przek�ad Cukrowicza cz�stokro� razi siejszego czytelnika sw� sztuczno�ci�. Ponadto jes teraz ksi��ka trudno dost�pna.W opartym na edycji P. Kriigera (zob. 16 wyd. Co luris Civilis, Berlin 1954) niniejszym przek�adzie / tucji Justyniana, maj�cym s�u�y� g��wnie do c dydaktycznych, stara�em si� mo�liwie jak najskr latniej zaznaczy� kursyw� fragmenty przej�te bez z lub ze zmianami z Instytucji Gaiusa. Przy dokonyw przek�adu przej�tych fragment�w zosta� wykorzys m�j przek�ad Instytucji Gaiusa (PWN, Warszawa 19L w opracowaniu Jana Rezlera). Katalog tych fragme znajduje si� w do��czonym na ko�cu indeksie.Cezary Kundere\schriftlicher Uberlieferung der Justinianischen Rechts�uellen. I. Institu-tionen. Lief. l, Berlin 1891 oraz Historia �r�de� prawa rzymskiego, Warszawa 1904, ss. 320, 322-326; F. Patetta, Buli. di Dir. Rom. 4, 1891, ss. 18 i nast.; V. Arangio-Ruiz i A. Guarino, Breviarium luris Romani, wyd. IV, Milano 1967, ss. 197-203; J. A. C. Thomas, The Institutes of lustinian, Amsterdam-Oxford, 1975, ss. I-XII; F. Maciejowski, Bibl. Warszawska 49/1853, I-ss. 145-173, II-ss. 345-360 i 554-566.llW imi� pana naszego Jezusa Chrystusa. Cesarz Cezar Flawiusz Justynian, pogromca Alaman�w, Got�w, Frank�w, German�w, Ant�w, Alan�w; Wandal�w, Afry-kan�w, pobo�ny, szcz�sny, s�awny zwyci�zca i triumfator, zawsze czcigodny, do ��dnej poznania praw m�odzie�y.Cesarski majestat winien by� nie tylko ozdobiony or�em, lecz tak�e uzbrojony w prawa, aby ka�dy czas, i wojny i pokoju, m�g� mie� w�a�ciwe rz�dy, a cesarz rzymski odnosi� zwyci�stwa nie tylko w bitwach z nieprzyjacielem, lecz tak�e w usuwaniu �rodkami prawnymi niesprawiedliwo�ci ludzi z�o�liwie u�ywaj�cych prawa, i by� zar�wno jego piastunem najskrupulatniejszym, jak i triumfatorem nad pokonanymi wrogami.1. Ka�dy z tych dw�ch cel�w z pomoc� Bo�� osi�gn�li�my przez najwi�ksz� staranno�� i najwi�ksz� przezorno��. Znaj� nasze trudy wojenne barbarzy�skie ludy, co pod nasze dosta�y si� jarzmo. �wiadcz� o nich tak�e zar�wno Afryka, jak i inne niezliczone* prowincje, po tak d�ugich okresach czasu pod w�adz� Rzymu i do naszego cesarstwa ponownie w��czone przez nasze zwyci�stwa, dane nam z woli nieba. Wszystkie za� ludy s� pod rz�dami praw ju� przez nas og�oszonych lub uporz�dkowanych. 2. Kiedy naj�wi�tsze konstytucje, kt�re przedtem by�y w nie�adzie, do �wietnej doprowadzili�my harmonii, rozci�gn�li�my nasz� trosk� tak�e na niezmiernie liczne ksi�gi dawnego prawoznawstwa i, jakby przez �rodek11oceanu �egluj�c, t� beznadziejn� prac� z �aski niebios ju� wykonali�my. 3. Gdy to dzi�ki przychylno�ci Bo�ej zosta�o dokonane, przywo�awszy dostojnego m�a Try-boniana, magistra i by�ego kwestora naszego �wi�tego pa�acu, oraz znakomitych m��w Theophilusa i Do-rotheusa, profesor�w, co do kt�rych bystro�ci, znajomo�ci praw i wierno�ci w wype�nianiu naszych polece� ju� w wielu sprawach otrzymali�my dowody, specjalnie zlecili�my im w oparciu o nasz� powag� i nasze zalecenia u�o�y� Instytucje, �eby�cie mogli pocz�tk�w praw nie z dawnych opowie�ci si� uczy�, lecz w �wiat�o�ci cesarskiej ich szuka�, a zar�wno uszy jak i umys�y wasze nie przyj�y nic niepotrzebnego lub b��dnie wyra�onego, lecz tylko to, co w tych kwestiach w rzeczy samej obowi�zuje, i �eby�cie, podczas gdy dawniej poprzednikom przypada�o, i� wtedy ledwie po czterech latach konstytucje cesarskie czytali, wy od samego pocz�tku do tego mogli przyst�powa�, godni takiego zaszczytu i doznaj�c takiego szcz�cia, �e dla was i pocz�tek i koniec nauki praw ze s��w cesarskich b�dzie si� wywodzi�. 4. Przeto, po pi��dziesi�ciu ksi�gach Digest�w lub Pandekt�w, gdzie ca�e dawne prawo zosta�o zebrane (kt�re to ksi�gi sporz�dzili�my poprzez tego samego wysoko postawionego m�a Try-boniana oraz innych znakomitych i najbardziej wykszta�conych m��w), na te cztery ksi�gi niniejsze Instytucje kazali�my podzieli�, aby by�y pierwszymi elementami ca�ej wiedzy prawnej. 5. W nich kr�tko wy�o�one jest i to, co dawniej obowi�zywa�o, i to, co p�niej wskutek niestosowania zaciemnione, przez pomoc cesarsk� o�wietlone zosta�o. 6. Kiedy te Insty... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • zolka.keep.pl

    		•