Linki

• ,,(...)człowiek nigdy nie wyrobi sobie o nikim właściwego pojęcia .Stwarza obraz i kontent.
• Intel Xeon Phi Coprocessor Architecture and Tools, Literatura, Xeon Phi
• Intel Xeon Phi Coprocessor High Performance Programming By James Jeffers, Literatura, Xeon Phi
• In a Roman Kitchen, DZIAŁY NAUKI, jedzenie i gotowanie
• Intymna teoria wzglednosci, eBooks txt
• Inne światy inne drogi Wojciech Giełżyński, E booki, Literatura faktu
• Intertekstualność implikacje dla teorii przekładu Majkiewicz Anna FULL, Podręczniki, lektury
• Interpretacja Lilie, Filologia, romantyzm
• Innowacje społeczne w teorii i praktyce - Joanna Wyrwa DOWNLOAD, Biznes i ekonomia
• Instrukcja montazu Toyota Land Cruiser 100, Diagnostyka aut, Literatura poradniki, Motoryzacja
• Instrukcja montazu Toyota Land Cruiser 90, Diagnostyka aut, Literatura poradniki, Motoryzacja
• zanotowane.pl
• doc.pisz.pl
• pdf.pisz.pl
• kolejkielecka.xlx.pl

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

R. Ingarden: Z teorii dzieła literackiego

DWUWYMIAROWA BUDOWA:

-          dwuwymiarowość budowy dzieła (1) następstwo faz – części dzieła, 2) współwystępowanie wielu różnych składników – warstw);

-          zdanie – to ostateczny, względnie samodzielny składnik dzieła; zawiera następujące słowa – niesamodzielne składniki, różnorodne;

-          składniki dzieła – w ogólnym typie są takie same. Różnią się szczegółowymi własnościami.

Składniki z uwagi na ich ogólny typ:

-          twór językowo-brzmieniowy (brzmienie słowa);

-          znaczenie słowa / sens wyższej jednostki językowej (zwłaszcza zdania);

-          przedmiot przedstawiony w dziele;

-          wygląd, w którym przejawia się naocznie przedmiot przedstawiony;

-          brzmienia słów wiążą się nieraz w wiersze. Wiersze – to twory. Zjawiska – to rytm, melodia;

-          znaczenia słów wiążą się w zwroty / zdania (sensy zdaniowe);

-          zdania łączą się w twory wyższego rzędu, pojawiają się zjawiska związane z nimi, dynamika myśli, lekkość lub zawiłość,

-          sensy zdań tworzą warstwę znaczeniową dzieła;

-          warstwa przedmiotowa (świat przedstawiony) – określa rzeczy, ludzi, stosunki między nimi, związki, procesy, stany;

-          świat przedstawiony – istnieje, ale i zjawia się czytelnikowi naocznie w wyglądach ludzi i rzeczy;

-          wygląd 0 w znaczeniu węższym – konkretne wzrokowe zjawisko, którego doznajemy spostrzegając daną rzecz. Wygląd przy zbliżeniu się różnicuje się, zmienia się jakościowo;

-          są też wyglądy wyobrażeniowe obok wyglądów „spostrzeżeniowych”;

-          wyglądy nie łączą się w całość ciągłą, pojawiają się od czasu do czasu;

-          przedmiot przedstawiony – wszystko, o czymkolwiek jest mowa w dziele;

-          cztery warstwy – minimum, które musi występować w dziele, żeby było dziełem sztuki literackiej (może być więcej – tam, gdzie przytacza się słowa wypowiedziane przez kogoś w dziele, jeśli słowa przytoczone mają brzmienie, znaczenie, wyglądy i przedmioty – to jest 8 warstw).

SCHEMATYCZNOŚĆ DZIEŁA LITERACKIEGO:

-          występuje we wszystkich czterech warstwach;

-          postacie przedstawiane są przez szkic kilkoma rysami, są niedookreślone;

-          s. 21 niedookreślenie jakości uczuciowej nie tylko więc istnieje w utworze, ale nawet jest doniosłe dla jego artystycznej dynamiczności;

-          dochodzić może do pomieszania podmiotu lirycznego z „autorem” jako sprawcą utworu. Niedopełnienie podmiotu lirycznego jest cechą strukturalną utworu i odgrywa rolę artystyczną;

-          wielostronne niedookreślenie przedmiotów jest zmienne dla utworów (nie zależy od ich długości);

-          schematyczność – płynie z dysproporcji między językowymi środkami przedstawienia a tym, co ma być w dziele przedstawione. Płynie też z warunków percepcji estetycznej dzieła sztuki literackiej;

-          zaznaczenie indywidualności przedmiotu –1) określenie czasu i miejsca, imię własne, 2) l. poj. czasowników, czynności jednorazowe. Ale każdy przedmiot ma pewne właściwości strukturalne, np. posiadanie nieskończonej mnogości cech. Każde z określeń jest ustalone, ale nie jest niezdecydowane (każdy przedmiot indywidualny podpada pod zasadę wyłączonego środka).

Środki przedstawienia przedmiotów indywidualnych:

-          twory językowe – dzięki znaczeniu i dzięki funkcji wyrażania (ze względu na znaczenie – nazwy, rzeczowniki, przymiotniki, czasowniki określone, przysłówki i zdania, orzekające o przedmiocie lub wyznaczające stany rzeczy).

Jak nazwy ogólne wyznaczają cechy przedmiotów oznaczonych:

-          wyznaczanie cechy jest ogólnikowe;

-          treść każdej nazwy ogólnej zawiera obok składników stałych składniki wyznaczające momenty zmienne w przedmiocie oznaczonym;

-          nazwa jednostkowa wyznacza tylko niektóre cechy przedmiotu oznaczonego, jej treść jest zawsze skończona, a ilość cech przedmiotu jednostkowego – nieskończona.

W treści nazwy:

-          składniki aktualne, efektywnie pomyślane;

-          składniki potencjalne;

-          przedmiot przedstawiony w dziele literackim jest zawsze taki, jakim go wyznacza znaczenie nazwy;

-          większość nazw z dzieł literackich to nazwy ogólne, a zastosowane do przedmiotów indywidualnych. Odpowiadające im przedmioty intencjonalne są zawsze niedookreślone;

-          percepcja estetyczna dzieła jest zawsze jednostronna i niewyczerpująca;

-          obok czynników wyznaczających wyglądy, są w dziele czynniki wywołujące aktualizację wyglądów u czytelnika;

-          schematyczność (niedookreślenie) pojawia się też w poszczególnych wyglądach. To, co występuje przy czytaniu – to nie schematy wyglądów a konkretne wyglądy;

-          dwoistość (opalowość) wyglądów – dzięki niedookreśleniu;

-          s. 35 to „obrazowe” wyrażanie się jest jednym z czynników, który przyczynia się do zaktualizowania wyglądów podczas czytania utworu;

-          przenośne wyrażenie spełnia dwojaką funkcję – w stosunku do przedmiotów przedstawionych – przypisanie przedmiotowi przedstawionemu cechy, którą zawsze posiada przedmiot wyrażenia przenośnie użytego. W stosunku do wyglądów cecha raz jest właściwa, raz przenośna;

-          żaden z wyglądów nie jest konkretny, a zawsze nieokreślony;

-          schematyczność pojawia się nie tylko w warstwie przedmiotów i wyglądów, a w każdej warstwie. W warstwie brzmień językowych – zachodzi gdy dzieło literackie jest utrwalone w druku, nie podaje brzmień a ich graficzne odpowiedniki. Sfera możliwej zmienności – ton wypowiedzi (ale może być on wyznaczony przez sens zdania / sytuację, w jakiej dochodzi do wypowiedzi);

-          niedookreślenia w warstwie znaczeń i sensów – wiążą się z wieloznacznością słów i z treścią potencjalną. Znaczenie słowa zależy od kontekstu – im ściślejszy kontekst, tym wieloznaczność się bardziej zmniejsza. Może też istnieć luka między członami sensu (w obrębie zdania - skażenie tekstu lub wada kompozycji) (między zdaniami – niemożność utrzymania ciągłego toku myślowego) (umyślnie – jako niedomówienie lub celowe opuszczenie pewnego członu myślowego).

DZIEŁO LITERACKIE I JEGO KONKRETYZACJE:

-          dzieło sztuki literackiej to nie jest konkretny przedmiot percepcji estetycznej – stanowi szkielet, który czytelnik zniekształca, zmienia, uzupełnia;

-          s. 41 całość, w której dzieło występuje w uzupełnieniach i przekształceniach poczynionych przez czytelnika podczas czytania, nazywam konkretyzacją dzieła literackiego;

-          konkretyzacja – wpływ spotkania się dzieła i czytelnika;

-          konkretyzacje różnią się między sobą i różnią się od samego dzieła.

Różnice między konkretyzacjami a dziełem:

1)     w warstwie brzmieniowej – pojawiają się przy konkretnym materiale głosowym, tekst nabiera określoności, żywości, cielesności. Niektóre dzieła jednak tracą na wartości przy takiej konkretyzacji;

2)     zaktualizowanie składników potencjalnych – wyglądów (w dziele wyznaczonych tylko schematycznie) wyobrażeniowych, potencjalnych elementów znaczeń i jakości estetycznie aktywnych (jakości zmysłowe, formalno-konstrukcyjne, harmoniczne, metafizyczne);

3)     w warstwie przedmiotów przedstawionych. Uzupełnienie ma znaczenie dla stopnia wierności rekonstrukcji i dla wartości estetycznej. Uzupełnienia w konkretyzacjach mogą odebrać wartość dziełu (albo nadać). Tylko 1 typ konkretyzacji uzyskuje się w postawie estetycznej;

4)     poszczególne części konkretyzacji rozwijają się efektywnie w konkretnym czasie przeżyć czytelnika;

5)     położenie konkretyzacji dzieła wobec czytelnika – dzieło samo nie zajmuje położenia w stosunku do świata / czytelnika. Konkretyzacja zwraca się zawsze jakąś stroną ku czytelnikowi. Czytelnik ustawia sobie dzieło. Centrum uwagi czytelnika kieruje się na warstwę przedmiotową dzieła, do wyraźniejszej aktualizacji dochodzi też warstwa wyglądowa. Brzmieniowa i znaczeniowa – mało ważne.

Nigdy nie będzie czytelnik równocześnie odbierał identycznie wszystkich warstw dzieła, zawsze będzie jakaś orientacja dzieła w konkretyzacji wobec czytelnika.

Dzieło sztuki literackie + jego wartości artystyczne – poetyka, nauka o literaturze.

Przedmioty estetyczne powstałe podczas czytania dzieła à estetyka.

3